Nie znamy Polski bez Smoleńska – takiego, jakim uczyniły go media i pamięć zbiorowa – mówią twórcy najnowszej premiery Teatru Nowego, realizowanej w cyklu „Nowy i Młodzi”.
„Smoleńsk Late Night Show”, czerpiąc z amerykańskiej formuły wieczornego programu telewizyjnego, porusza temat zbiorowej traumy i nieprzeżytej żałoby. Nie po to jednak, by szukać prawdy i na nowo rozgrzewać i tak stale podsycany przez media spór, ale by znowu – a może po raz pierwszy w historii – zacząć rozmawiać i pozwolić sobie na trudne emocje.
– Smoleńsk to dla nas wspomnienie z dzieciństwa. Śniadania wielkanocne, obiady rodzinne i kolacje wigilijne naznaczone katastrofą – wspomina autor dramaturgii i współautor tekstu Piotr Pacześniak. – To rzeczywistość, w jakiej zyskiwaliśmy świadomość polityczną i prawa wyborcze.
W takim układzie młodzi twórcy chcą zaproponować alternatywną ścieżkę myślenia: ścieżkę – jak tłumaczy reżyser Jakub Zalasa – „dążącą do specyficznego rodzaju ulgi, która pojawia się, kiedy na temat prawd pozornie niedotykalnych mówi się, co się myśli, i pozwala sobie na przeżywanie”.
Wizja młodych jest pozbawiona zahamowań przynależnych tym, którzy 10 kwietnia 2010 roku byli dorośli, ale niepozbawiona szacunku. W spektaklu katastrofa rządowego Tu-154 staje się tematem cotygodniowego late night show. Charyzmatyczny konferansjer, komik i prowokator Conan Barbarzyńca, wraz z „ekspertami codzienności”, bezpardonowo obnaża w nim prawdę na temat najbardziej palących kwestii społecznych. Stawia pytania, które każde chciałby zadać, opakowując je w czarny humor i niespodziewane wzruszenia. Czy humor krzywdzi? A może właśnie leczy rany? Jak wyglądałaby Polska bez Smoleńska? Czy możliwe jest wykonanie kroku wstecz i wskazanie momentu, w którym rozpadła się wspólnota? A może nigdy jej nie było?
– Dla nas Smoleńsk nie jest źródłem podziałów. Katastrofa, potraktowana w taki a nie inny sposób przez strony sporu politycznego, ujawniła tylko źle skonstruowane fundamenty – mówi Pacześniak. – Ale nie interesują nas wielkie narracje i opisy dziejów. Interesuje nas, jak ta rzeczywistość wpływa na nasze życia prywatne – na to, co dzieje się w naszych domach, na naszą intymność. Każdy z nas ma swój osobisty Smoleńsk. Jeżeli nie będziemy potrafili sobie z nim poradzić, to jak poradzimy sobie ze Smoleńskiem faktycznym?
Na scenie zobaczymy dwoje debiutantów: Karolinę Bednarek i Bartosza Cwalińskiego, który jest również współautorem scenariusza. Razem z nimi wystąpią: Katarzyna Żuk, Łukasz Gosławski, Paweł Kos i Damian Sosnowski.
Autorem scenografii i kostiumów jest Mirek Kaczmarek, video: Adrian Cognac. Muzykę napisali wspólnie reżyser i dramaturg, za choreografię odpowiada nagrodzona właśnie podczas 12. Forum Młodej Reżyserii Anna Obszańska.
Autorką plakatu jest Ola Jasionowska.
Jakub Zalasa – rocznik 2001, IV rok Wydziału Reżyserii Dramatu AST w Krakowie. Asystent przy spektaklach „Savannah Bay” w reżyserii Józefa Opalskiego i „Biesy” w reżyserii Pawła Miśkiewicza. Laureat nagrody Debiut TR na Forum Młodej Reżyserii, gdzie dodatkowo zdobył nagrodę ZASP i ZAiKS za najlepszą reżyserię. Absolwent podyplomowego „Kursu pisania scenariusza i dramatu” IBL PAN. Rezydent Sopot Non-Fiction 2022. Absolwent warsztatów Open Studios z Rabihem Mroué („my body-image”) i Alexandrem Gieschem („synchronizacja czasów”). Zapalony muzyk, basista, songwriter.
Piotr Pacześniak – rocznik 1999, student IV roku na Wydziale Reżyserii Dramatu krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych. Studiował historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Członek Ruchu Sprawiedliwości Społecznej Piotra Ikonowicza. Asystent Katarzyny Kalwat oraz przy projektach Staff Only (Biennale Warszawa, TR Warszawa), Choreografie domowe (Volksbuehne, CSW, TR Warszawa) i Powrót do Reims (Boska komedia, Nowy Teatr w Warszawie). Debiutował jako reżyser spektaklem „Ludowa historia Polski” na podstawie książki Adama Leszczyńskiego (Teatr Nowy im. K. Dejmka w Łodzi, Festiwal Łódź Czterech Kultur) – scenariusz publikowany w Dialogu (11-12/2021). Laureat wyróżnienia ZAIKS na 11. Forum Młodej Reżyserii. Absolwent warsztatów Devising Theater & Collective work pod kierunkiem Sodji Lotker i Wojtka Ziemilskiego (Nowy Teatr). Absolwent warsztatów Summer Camp: New Rules pod kierunkiem Prodromosa Tsinikorisa, She She Pop, Teatru 21 (Nowy Teatr). Absolwent warsztatów My documents pod kierunkiem Loli Arias oraz Synchronizing Times pod kierunkiem Alexandra Giesche’go (Teatr Studio, Onassis Stegi). Absolwent modułów Dramaturgia, Kurator/producent i Nowatorskie praktyki artystyczne w ramach Laboratorium Nowych Praktyk Teatralnych pod kierunkim prof. Krystyny Duniec. Uczestnik rezydencji artystycznych Sopot Non-Fiction i Mladinsko International Showcase w Lubljanie.
Prapremiera: 17 grudnia 2022 roku, Mała Scena
Reżyseria: Jakub Zalasa
Dramaturgia: Piotr Pacześniak
Scenariusz: Piotr Pacześniak, Jakub Zalasa, Bartosz Cwaliński
Scenografia i kostiumy: Mirek Kaczmarek
Video: Adrian Cognac
Muzyka: Jakub Zalasa i Piotr Pacześniak
Choreografia: Anna Obszańska
Inspicjentka: Hanna Molenda
Występują: Karolina Bednarek (debiut), Bartosz Cwaliński (debiut), Łukasz Gosławski, Paweł Kos, Damian Sosnowski, Katarzyna Żuk
