Historia

Teatr Nowy w Łodzi powstał w 1949 roku jako teatr robotniczy – programowo współczesny i politycznie zaangażowany.
Na początku działał pod zbiorowym kierownictwem, a o jego pierwotnym kształcie i założeniach zadecydowała pracująca metodą Stanisławskiego tzw. Grupa Młodych Aktorów, do której należeli m.in.: Kazimierz Dejmek, Janusz Warmiński, Danuta Mancewicz, Barbara Rachwalska, Janusz Kłosiński czy Wojciech Pilarski.
Swoją działalność zainaugurował przedstawieniem socjalistycznej sztuki Vaška Kani Brygada szlifierza Karhana w reżyserii zespołowej pod kierunkiem Jerzego Merunowicza,. Wkrótce wyrósł na teatr pokoleniowy, a jego wizerunek był nierozerwalnie związany z inscenizatorem, a potem – w latach 1952-1961, 1975-1979 oraz w okresie wrzesień-grudzień 2002 roku – dyrektorem łódzkiej sceny Kazimierzem Dejmkiem. Pomiędzy pierwszą i drugą dyrekcją Dejmka teatrem kierowali aktorzy: Wojciech Pilarski (1962-1964) i Janusz Kłosiński (1964-1970) oraz reżyser Jerzy Zegalski (1970-1974).
Początkowo teatr mieścił się w gmachu Domu Żołnierza przy ul. Daszyńskiego 34 (dziś ul. Tuwima). Dopiero w kwietniu 1951 roku został przeniesiony do obecnej siedziby przy ul. Więckowskiego 15.



Na repertuar Nowego w pierwszych latach działalności złożyły się reżyserowane zbiorowo sztuki socrealistyczne, m.in. Makar Dubrawa Aleksandra Korniejczuka (1950) czy Bohaterowie dnia powszedniego Évy Mándi (1950). Repertuarowym przełomem stał się Horsztyński Juliusza Słowackiego w reżyserii Janusza Warmińskiego (1951) – pierwszy utwór klasyczny, który próbowano jednak podporządkować wymaganiom estetyki socrealizmu. W 1954 roku na scenę trafił Domek z kart Emila Zegadłowicza w reżyserii Kazimierza Dejmka i Janusza Kłosińskiego oraz utrzymana w poetyce groteski Łaźnia Włodzimierza Majakowskiego w reżyserii Kazimierza Dejmka – polityczne, choć nie propagandowe, przedstawienie zapowiadające nadchodzące zmiany.
Z czasem do repertuaru Teatru Nowego trafiły dramaty Stanisława Wyspiańskiego – Noc listopadowa (1956) i Akropolis (1959), oba w reżyserii Kazimierza Dejmka, Moliera – Don Juan w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego (1955) – i Nie-Boska komedia Zygmunta Krasińskiego również w reżyserii Korzeniewskiego (1959).
Ważnym przejawem trwającej odwilży były w tym czasie wyreżyserowane przez Dejmka: Święto Winkelrieda Jerzego Andrzejewskiego i Jerzego Zagórskiego (1956) oraz Ciemności kryją ziemię Jerzego Andrzejewskiego (1957). Pod koniec pierwszej kadencji Kazimierz Dejmek przywrócił polskiej scenie dramat staropolski, realizując Żywot Józefa Mikołaja Reja (1958) oraz Historyę o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim Mikołaja z Wilkowiecka (1961), a także Barbarę Radziwiłłównę Alojzego Felińskiego (1958). Podczas II Kaliskich Spotkań Teatralnych w 1961 roku „Historya…” otrzymała nagrody za najlepszy spektakl, reżyserię i muzykę Witolda Krzemińskiego oraz nagrody dla aktorów: Zofii Petri, Bogdana Baera i Stanisława Łapińskiego.
W 1961 roku Kazimierz Dejmek objął stanowisko dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie, a kierownictwo łódzkiej sceny przejął aktor Wojciech Pilarski. Chociaż wraz z odejściem Dejmka zakończył się okres budowania oryginalnej linii repertuarowej Nowego, to kolejne lata przyniosły nagradzane inscenizacje klasyki i współczesnego dramatu, zarówno polskiego jak i zachodniego. Spektakl Ten, który dotrzymuje słowa Alfreda Dias Gomesa w reżyserii Józefa Grudy, ze scenografią Iwony Zaborowskiej i muzyką Mateusza Święcickiego (premiera 4 kwietnia 1963), otrzymał nagrodę „Gazety Poznańskiej” podczas III Kaliskich Spotkań Teatralnych, a Ludwik Benoit został nagrodzony za rolę Zé-Osiołka w tym przedstawieniu. Spektakl Czerwona magia Michela de Ghelderode’a w reżyserii Tadeusza Minca, ze scenografią Henri Poulaina i muzyką Witolda Lutosławskiego (prapremiera 5 grudnia 1963 roku) otrzymał główną nagrodę na IV Kaliskich Spotkaniach Teatralnych, nagrody I stopnia dla reżysera i scenografa oraz nagrodę za rolę Hieronimusa dla Zygmunta Malawskiego.
Teatr wielokrotnie był nagradzany także Srebrną Łódką – Nagrodą Towarzystwa Przyjaciół Łodzi – m.in. za Sen srebrny Salomei Juliusza Słowackiego w reżyserii Tadeusza Minca, Życie jest snem Calderóna w reżyserii Witolda Zatorskiego, Idiotę według Dostojewskiego, w adaptacji i reżyserii Stanisława Brejdyganta (premiera 30 grudnia 1972). Za rolę Rogożyna w tym spektaklu Bogusław Sochnacki otrzymał przyznaną po raz pierwszy nagrodę Srebrnego Pierścienia. Srebrna Łódka trafiła do Nowego także za Operetkę Gombrowicza w reżyserii Kazimierza Dejmka (prapremiera 13 kwietnia 1975 ); reżyser, scenograf Andrzej Majewski, autor muzyki Tomasz Kiesewetter oraz aktorzy Mieczysław Voit, Andrzej Żarnecki i Bogusław Sochnacki zostali nagrodzeni także podczas XVI Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu.
O ile w czasie pierwszej dyrekcji Dejmka na łódzkiej scenie przeważały sztuki polskie, późniejsi dyrektorzy pstawili na dramat obcojęzyczny. W latach 1962-1974 przedstawienia w Teatrze Nowym pokazywali m.in. Tadeusz Minc – wspomnianą „Czerwoną magię” (1963) czy Życie Galileusza Bertolta Brechta (1965), Witold Zatorski – Rewizora Mikołaja Gogola (1968), Życie jest snem Calderóna (1969), Czekając na Godota Samuela Becketta (1973), Kubusia fatalistę wg Denisa Diderota (1974) – czy Stanisław Brejdygant – Wiecznego małżonka (1964) oraz Idiotę (1971) Fiodora Dostojewskiego.
W okresie dyrekcji Janusza Kłosińkiego, przypadającym na drugą połowę lat 60., w Nowym dominował repertuar popularny, w tym popularne sztuki Aleksandra Fredry Pan Geldhab w reżyserii Stanisława Łapińskiego (1964) czy Damy i huzary w reżyserii Witolda Zatorskiego (1967). Dyrekcja Jerzego Zegalskiego w pierwszej połowie lat 70. to z kolei sztuki współczesne: prapremiery dramatów polskich i obcych: Sprawa Dantona Stanisławy Przybyszewskiej (1971), Wygnańcy Jamesa Joyce’a (1972), Proces o Andersonville Saula Levitta (1974) czy Ameryka Franza Kafki w reżyserii Zygmunta Hübnera (1971).
Okres drugiej dyrekcji Kazimierza Dejmka to powrót do dramaturgii polskiej oraz etycznej i politycznej tematyki, definiującej charakter teatru, m.in.: widowisko Dialogus de passione albo żałosna tragedia o męce Chrystusa – pierwszą na polskiej scenie prezentację XV, XVI i XVII-wiecznych tekstów o męce Chrystusa (1975) i spektakl muzyczny Cień Wojciecha Młynarskiego według Eugeniusza Szwarca (1977). Dejmek wystawiał w Nowym także polski dramat współczesny, dramaty Sławomira Mrożka – Garbus (1975), uhonorowany nagrodą XVII Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych za reżyserię i dla Mieczysław Voita za rolę Barona oraz Srebrnym Pierścieniem dla Andrzeja Maya za rolę Onka, oraz Vatzlav (1979), dramat polityczny Wielki Fryderyk Adolfa Nowaczyńskiego (1977) czy głośna polska prapremiera Operetki Witolda Gombrowicza (1975). W tym czasie w Nowym reżyserowali także m.in.: Bohdan Korzeniewski, Maria Straszewska, Wojciech Pilarski i Marian Stanisławski.
Ważnym wydarzeniem tamtego okresu była prapremiera polska Zwłoki Friedricha Dürrenmatta w reżyserii Kazimierza Dejmka (9 kwietnia 1978 roku). Liczne nagrody otrzymały Uciechy staropolskie w opracowaniu i reżyserii Dejmka, z dekoracjami Jana Polewki i wybitnymi rolami Ludwika Benoit, Bogdana Baera, Jerzego Chojnowskiego i Ryszarda Dembińskiego. W 1982 roku na XXII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych nagrodę indywidualną otrzymała Mirosława Marcheluk za rolę Izabeli w przedstawieniu Miarka za miarkę Szekspira. W 1987 roku Ludwik Benoit obchodził jubileusz 40-lecia pracy scenicznej grając Harpagona w Skąpcu Moliera. Rola ta została nagrodzona na XXVII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych.
W 1980 roku dyrekcję Teatru Nowego w Łodzi objął ponownie Wojciech Pilarski, a w 1987 roku dyrektorem łódzkiej sceny został reżyser Jerzy Hutek. Na ten okres przypada premiera Teatru czasów Nerona i Seneki Edwarda Radzińskiego w reżyserii Krzysztofa Rościszewskiego (1987), który zrealizował w Nowym jeszcze Emigrantów Sławomira Mrożka (1990). Powodzeniem cieszyła się angielska farsa Czego nie widać Michaela Frayna w reżyserii dyrektora (1987). Grano również polski dramat współczesny – Próbę według Tadeusza Siejaka w reżyserii Jerzego Hutka (1987) i Bonjour Marcel D. Jerzego Sitarza w reżyserii Lucyny Mielczarek (1988).
W czerwcu 1993 roku Teatr został zamknięty i poddany przebudowie oraz modernizacji . Działalność artystyczną Dużej Sali wznowiono 10 października 1998 roku premierą Fausta Johanna Wolfganaga Goethego w reżyserii Zdzisława Jaskuły – do 1999 roku dyrektora łódzkiej sceny. Od września 1999 roku do stycznia 2002 roku kierownictwo artystyczne sprawował Mikołaj Grabowski. W związku z jubileuszem 50-lecia Teatru Nowego w Łodzi wyreżyserował sztukę Prorok Ilja Tadeusza Słobodzianka, której prapremiera odbyła się 12 listopada 1999 roku. Spektakl otrzymał Grand Prix konkursu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, a Grabowski – nagrodę za reżyserię na I Festiwalu Dramaturgii Współczesnej Zabrze 2001.
W marcu 2001 roku została otwarta po remoncie Mała Sala. Brak stałego podziału na scenę i widownię umożliwiał dowolną aranżację przestrzeni stosownie do artystycznej wizji twórców spektakli – w zależności od niej widownia mogła pomieścić od 120 do 150 osób. Zrealizowana za kadencji Grażyny Wasilewskiej (1999-2002) na Małej Scenie prapremiera Beztlenowców Ingmara Villqista w reżyserii Łukasza Kosa otrzymała Złotą Łódkę oraz nagrodę publiczności na V Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje 2002 w Katowicach, a reżyser – „sakiewkę” od jurora festiwalu Jana Englerta. Nagrodą Złotego Yoricka za najlepszą inscenizację dzieł dramatycznych Williama Shakespeare΄a wyróżniono w maju 2001 roku Króla Leara w reżyserii Mikołaja Grabowskiego.
Sezon 2001/2002 Teatr Nowy rozpoczął prapremierą Snu pluskwy Tadeusza Słobodzianka w reżyserii Kazimierza Dejmka. Za realizację przedstawienia teatr został uhonorowany nagrodą Srebrnej Łódki. W tym okresie w Nowym zostały zrealizowane także: Kurka wodna Witkacego w reżyserii Łukasza Kosa (2002), Kadisz Grigorija Gorina w reżyserii Remigiusza Brzyka (2001), Głód Knuta Hamsuna w reżyserii Paweł Miśkiewicza (2000) oraz Król Lear Szekspira, wyreżyserowany przez Mikołaja Grabowskiego (2000).
1 września 2002 roku stanowisko dyrektora Teatru Nowego objął po raz trzeci Kazimierz Dejmek. Powrót do macierzystego teatru miał zainaugurować Hamletem Szekspira. Zmarł kilka tygodni przed premierą, a spektakl dokończył Maciej Prus.
W latach 2003-2008 funkcję dyrektora Teatru Nowego sprawował Janusz Michaluk. Od lipca 2003 do lutego 2005 roku dyrektorem artystycznym Nowego był Grzegorz Królikiewicz. Wśrod najważniejszych spektakli tego okresu były: Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa w reżyserii Andrzeja Marii Marczewskiego (premiera 14 listopada 2003 roku), farsa Mayday Ray Cooneya, wyreżyserowana przez Ryszarda M. Nyczkę (premiera 24 stycznia 2004, spektakl był grany do grudnia 2022 roku) oraz Chłopcy Stanisława Grochowiaka w reżyserii Marka Pasiecznego (premiera 8 lutego 2004). Za rolę Siostry Przełożonej w Chłopcach i Gertrudy w Hamlecie Szekspira Mirosława Marcheluk została uhonorowana w 2004 roku Nagrodą Prezydenta z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru.
Od lutego 2005 funkcję dyrektora artystycznego pełnił Jerzy Zelnik. Za jego kadencji wystawiona została m.in. Komedia omyłek w reżyserii Macieja Prusa, nagrodzona Złotym Yorickiem za najlepszą inscenizację dzieł dramatycznych Williama Szekspira w sezonie 2004/2005 oraz główną nagrodą przyznawaną przez Zarząd Fundacji Theatrum Gedanense.
Podczas XXIII Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi Jerzy Zelnik zaproponował absolwentom PWSFTviT specjalną nagrodę – zatrudnienie ich na sezon 2005/2006 w Teatrze Nowym. W ten sposób powołano Scenę Młodych, w ramach której powstały spektakle Bliżej Patricka Marbera w reżyserii Karoliny Szymczyk i Choroba młodości Ferdinanda Brucknera w reżyserii Ireneusza Janiszewskiego oraz autorskie przedstawienie Michała Walczaka Kac.
W 2005 roku Teatr Nowy zorganizował pierwszą edycję Spotkań Teatrów Miast Partnerskich. Ideą założycielską Spotkań była zaprezentowanie łodzianom najciekawszych projektów teatralnych zrealizowanych w europejskich miastach partnerskich Łodzi. Podczas I edycji swoje najlepsze spektakle przedstawiły teatry z Chemnitz, Lyonu, Szegedu, Stuttgartu i Tel Avivu oraz – jako gospodarz i organizator – Teatr Nowy.
W październiku 2007 roku uchwałą Rady Miejskiej w Łodzi Teatrowi Nowemu zostało nadane imię Kazimierza Dejmka.
14 listopada 2008 roku premierą Brygady szlifierza Karhana Vaška Kaňi w reżyserii Remigiusza Brzyka zapoczątkował swoją dyrekcję Zbigniew Brzoza. Spektakl odwoływał się do polskiej prapremiery sztuki, która zainaugurowała działalność teatru Nowego w 1949 roku, i był polemiką zarówno z politycznym, jak i artystycznym dorobkiem tamtej epoki. Tygodnik „Polityka” nadał Brygadzie… tytuł Wydarzenia Roku 2008. W tym samym roku dziennikarze przyznali spektaklowi Złotą Maskę dla najlepszego przedstawienie sezonu 2008/2009 na łódzkich scenach, a Wojciech Błach otrzymał nagrodę za najlepszą kreację sceniczną. Brygada… została również nagrodzona na I Międzynarodowym Festiwalu Teatrów PostSoc – Nowa Huta 2009.
W sierpniu 2009 roku Zbigniew Brzoza został odwołany z funkcji dyrektora, a obowiązki dyrektora artystycznego przejęła Mirosława Marcheluk. Sezon 2009/2010 zainaugurowała premiera Na dnie w reżyserii Ireneusza Janiszewskiego. Obchody 60-lecia Teatru Nowego uświetniły: wystawienie dramatu Maksyma Gorkiego, retrospektywna wystawa fotograficzna oraz sympozjum środowiskowe „Doktryna Kazimierza Dejmka”.
W 2010 roku dyrekcję Nowego po raz drugi objął Zdzisław Jaskuła, a teatr powrócił do swoich korzeni, stając się ponownie zaangażowanym społecznie i światopoglądowo teatrem współczesnym. Widomym znakiem była premiera sztuki Dario Fo, Kto nie ma, nie płaci w reżyserii Piotra Bikonta (09 kwietnia 2011), a później realizacja Świętej Joanny szlachtuzów Bertolda Brechta w reżyserii Jarosława Tumidajskiego (30 września 2011). Różnica pomiędzy pierwszymi scenicznymi dokonaniami Grupy Młodych Aktorów a dyrekcją Zdzisława Jaskuły polegała na tym, że Jaskuła nie walczył o uformowanie nowego zideologizowanego człowieka, a o uwrażliwienie człowieka prawdziwego – takiego, jakim on w swojej istocie jest. Dlatego też, pomimo swoich liberalno-lewicowych poglądów, Jaskuła nie zamierzał agitować, ale skupił się na zaprezentowaniu spójnej wizji estetycznej, do budowy której zaprosił zarówno reżyserów, z którymi już współpracował w Teatrze Studyjnym i za swej pierwszej dyrekcji w Teatrze Nowym, np. Piotra Bikonta, jak i reżyserów zaliczanych wprawdzie do młodego pokolenia, ale dojrzałych dorobkiem i doświadczeniem – Remigiusza Brzyka, Michała Zadarę, Tomasza Mana, Marcina Libera – a także młodych twórców sceny, będących jeszcze „na dorobku” – Michała Kmiecika, Małgorzatę Wdowik, Szymona Kaczmarka. Na specyfikę estetycznej wizji Zdzisława Jaskuły wpływały dokonania współczesnego teatru – tak polskiego, jak i europejskiego – a w warstwie światopoglądowej – problematyka ubóstwa, ekonomicznego wykluczenia oraz społecznej anomii. Tematy te powracały we wszystkich właściwie spektaklach realizowanych za dyrekcji Jaskuły – nawet tych, które – zdawałoby się – traktowały o całkiem innych sprawach, jak np. obsypana nagrodami Kobro Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk w reżyserii Iwony Siekierzyńskiej (2014). Innym istotnym wątkiem tematycznym drugiej dyrekcji Jaskuły była próba rekonstrukcji łódzkiego lokalnego kolorytu i zrozumienia kulturowej istoty Łodzi.
Tak było z Hotelem Savoy, teatralną instalacją stworzoną przez Michała Zadarę na podstawie powieści Józefa Rotha, w ramach której na terenie działającego do dziś Hotelu Savoy w Łodzi prezentowane były symultanicznie sceny z życia ludzi, którzy próbują – po zakończeniu I wojny światowej – odbudować swoje życie, odnaleźć domy, powrócić do ojczyzn, których albo nie ma już na mapie, albo właśnie powstały. Spektakl został uhonorowany w 2012 roku nagrodą Energia Kultury dla najważniejszego łódzkiego wydarzenia kulturalnego.
Inną ważną premierą sezonu 2012/2013 była Antygona w reżyserii Marcina Libera, uhonorowana Złotą Maską dla najlepszego przedstawienia sezonu.
W sezonie 2013/2014 największym (choćby i obsadowo) przedsięwzięciem był Bal w Operze, wyreżyserowany przez Darię Anfelli i Lecha Raczaka na podstawie poematu Juliana Tuwima. Uznaniem krytyków cieszyła się także Ziemia Obiecana, wyreżyserowana na podstawie adaptacji powieści Władysława Reymonta przez Remigiusza Brzyka, oraz Dogville Larsa von Triera w reżyserii Marcina Libera.
Zdzisław Jaskuła zmarł po wielomiesięcznej chorobie 24 października 2015 roku.
W latach 2016-2020 dyrekcję Teatru sprawowali: Krzysztof Dudek jako dyrektor naczelny teatru oraz Andrzej Bart (do 2018 roku) i Maciej Wojtyszko (od 2018 roku) jako dyrektorzy artystyczni.
Na ten okres datuje się kilka przedstawień i widowisk dobrze przyjętych przez widzów i krytyków, m.in. Utracona cześć Barbary Radziwiłłówny na podstawie sztuki Alojzego Felińskiego w reżyserii Agaty Puszcz z dramaturgią Jarosława Murawskiego; Komeda – poświęcony życiu i twórczości polskiego kompozytora i jazzmana spektakl w reżyserii Leny Frankiewicz z tekstem Jarosława Murawskiego, czy futurystyczna Humanka tej samej reżyserki.
Teatr podejmował w tym czasie liczne współprace twórcze. W ramach zainaugurowanego na początku 2017 roku projektu „Łódź stolicą awangardy” wystawił Szewców Stanisława Ignacego Witkiewicza w opracowaniu i reżyserii Jerzego Stuhra; jako element współpracy Teatru Nowego oraz Teatru IMKA – DuoPolis Kulturalne Warszawa-Łódź powstała sztuka na podstawie książki Jerzego Pilcha Wiele demonów w reżyserii i adaptacji Mikołaja Grabowskiego, a w ramach koprodukcji z Festiwalem Łódź Czterech Kultur na scenę trafiły: Antygona w Nowym Jorku, wyreżyserowana przez Andrzeja Szczytkę na podstawie tekstu Janusza Głowackiego, oraz Gala ’68. Wolność to luksus – zrealizowane z rozmachem widowisko w reżyserii Agnieszki Jakimiak.
15 lutego 2021 roku, w wyniku wygranego konkursu, stanowisko dyrektorki Teatru Nowego objęła Dorota Ignatjew, wcześniej dyrektorka artystyczna Teatru Zagłębia w Sosnowcu i dyrektorka Teatru Osterwy w Lublinie.
Zgodnie z jej koncepcją programową Teatr Nowy kontynuuje pierwotne założenia Dejmka: zachowując szacunek do tradycji podejmuje istotne tematy dotyczące współczesności i kondycji człowieka w świecie oraz odważnie sięga po nowe środki wyrazu.
Do współpracy Dorota Ignatjew zaprasza reżyserów o uznanej renomie – dotychczas za jej kadencji reżyserowali m.in. Remigiusz Brzyk („1968 // biegnij, mała, biegnij”), Cezary Tomaszewski („Wielki Teatr Świata” Calderóna de la Barki), Radosław Rychcik („Don Juan” Moliera), Paweł Śpiewak („Kocha, nie kocha” na podstawie cyklu pieśni Franciszka Szuberta „Piękna młynarka”), Robert Talarczyk („Hamlet we wsi Głucha Dolna” Ivo Brešana), Wiktor Rubin („Dobrze ułożony młodzieniec” z tekstem Jolanty Janiczak, nagrodzony Wiosłem Kultury dla najważniejszego wydarzenia kulturalnego w Łodzi i zakwalifikowany do finału Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej) czy Agata Biziuk („Beze mnie jesteś nikim” na podstawie reportażu Jacka Hołuba o tym samym tytule).
Istotne miejsce w programie Nowego zajmuje projekt „Nowy i Młodzi”, skierowany do studentów i studentek oraz młodych absolwentów i absolwentek szkół teatralnych. W ramach projektu powstały m.in. „Ludowa Historia Polski” w reżyserii Piotra Pacześniaka z dramaturgią Wery Makowskx, „Wszyscy jesteśmy dziwni” – zrealizowany na podstawie reportażu Karoliny Sulej spektakl w reżyserii Olgi Ciężkowskiej z dramaturgią Anna Mazurek, nagrodzony za reżyserię i dramaturgię w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej oraz Grand Prix Festiwalu 13. Koszalińskie Konfrontacje Młodych „M-TEATR, „Praktyka widzenia” w reżyserii Wojtka Rodaka z tekstem Michała Buszewicza i udziałem aktorów z dysfunkcją narządu wzroku czy odważny „Smoleńsk Late Night Show” w reżyserii Jakuba Zalasy z tekstem Piotra Pacześniaka.
Po zakończonej kadencji Doroty Ignatjew, do czasu wyłonienia nowej dyrekcji w konkursie, pełniącym obowiązki na tym stanowisku od 01.09.2024 roku został Marcin Brzozowski. Całe artystyczne życie, związany z Łodzią reżyser, aktor, pedagog, prodziekan Wydziału Aktorskiego PWSFTViT, zadbał o realizację planów artystycznych ustalonych przez poprzedniczkę. W pierwszej części sezonu 2024/2025 odbyły się zaplanowane premiery: „Hotelu ZNP” Izabeli Tadry w reż. Kuby Kowalskiego, „Ciała dziewczyny” Darii Sobik w reż. Pameli Leończyk ( w ramach stworzonego przez Kamilę Golik Festiwalu Teatru Niezbędnego), musicalu o pracy administracyjnej w instytucjach wszelakich „Zmęczone” Darii Sobik w reż. Joanny Drozdy i „Prawdy” Floriana Zellera w ramach Sceny Inicjatyw Aktorskich Teatru Nowego.
2025 rok rozpoczynają przygotowywania do prapremiery adaptacji „Nocy szpilek” Santiago Roncaglio w reż. Piotra Pacześniaka oraz współpracy z absolwentem ErnstBuschSchauspielSchule w Berlinie Russem Victorovem („Kto jest szalony – ja czy świat”), jak również czytania literatury niescenicznej poświęcone granicom kpiny (Malcolm XD) i historiom późnych miłości ( Agata Romaniuk).
Kazimierz Dejmek
Aktor, reżyser, jeden z najwybitniejszych twórców teatru XX wieku. Urodzony w Kowlu w 1924 roku, zmarł 31 grudnia 2002 roku w Warszawie. Został pochowany w Łodzi na cmentarzu na Dołach. Współzałożyciel i wieloletni dyrektor Teatru Nowego w Łodzi (1949–61, 1975–80, 2002). Pełnił funkcję rektora PWST w Łodzi (1952–55). Był Ministrem Kultury i Sztuki z listy Polskiego Stronnictwa Ludowego (1993–96). W czasie wojny walczył w oddziałach związanych z ruchem ludowym, w 1943 roku był partyzantem Armii Krajowej. Kształcił się w zawodzie aktora w Studiu Dramatycznym Iwo Galla w Krakowie i w PWST w Łodzi. Debiutował w 1944 roku w Teatrze Ziemi Rzeszowskiej rolą Jaśka w „Weselu”. W latach 1945–46 był aktorem w Rzeszowie i Jeleniej Górze, w 1946–49 grał w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi.Od 1949 roku kierował Teatrem Nowym w Łodzi. W 1962 roku został dyrektorem Teatru Narodowego w Warszawie. Zakaz wystawiania głośnej inscenizacji Mickiewiczowskich „Dziadów” w 1968 roku spowodował wyjazd Dejmka za granicę. Reżyserował w teatrach Wiednia, Essen, Düsseldorfu, Mediolanu, Belgradu, Nowego Sadu, Oslo i Zurychu. W latach 1972–74 był etatowym reżyserem w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, w latach 1981–94 dyrektorem teatru Polskiego w Warszawie.
Jest laureatem wielu nagród i odznaczeń. M.in. w 1962 otrzymał nagrodę I stopnia Ministra Kultury i Sztuki za adaptację i reżyserię „Historyi o chwalebnym zmartwychwstaniu Pańskim”, a w 1981 za całokształt osiągnięć w dziedzinie reżyserii. Został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski( 1989). Otrzymał także nagrody: francuskiej krytyki teatralnej (Paryż 1964), fundacji Jurzykowskich (Nowy Jork 1975) i nagrodę im. Gottfrieda von Herdera (Wiedeń 1979) za „całokształt w dziedzinie sztuki” – którą Wydział Filozofii Uniwersytetu w Wiedniu honoruje corocznie najwybitniejszych twórców. Szczególne są zasługi Dejmka dla Teatru Nowego w Łodzi. Do dziś najwybitniejsze dokonania tej sceny kojarzone są z jego nazwiskiem. W uznaniu tych zasług władze Łodzi nadały reżyserowi tytuł Honorowego Obywatela Miasta (15 maja 2000 roku). Natomiast 1 października 2002 Uniwersytet Łódzki przyznał Kazimierzowi Dejmkowi tytuł doktora honoris causa.
Uchwałą Rady Miasta z 14 października 2007, Teatr Nowy w Łodzi nosi imię Kazimierza Dejmka.
Fragmenty tekstu dotyczące historii Teatru Nowego do 2004 roku powstały na podstawie artykułu Michała Bujanowicza dla culture.pl.